Tỳ Kheo Khất Thực

Đức
Phật bảo Trưởng lãoĐại Ca Diếp: “Thế nào là Tỳ Kheo khất thực?

Nầy Đại Ca
Diếp! Nếu có Tỳ Kheo trước an trụ bổn thệ: Tôi y khất thựcxuất gia, nay tôi an
trụ bổn thệ:Tỳ Kheo ấy chuyên niệm có hay không dua vạy, lìa tất cả thỉnh thực,
lìa tất cả sự cún dường trong Tăng chúng mà vững tự trang nghiêm. Ở trong tất
cả vị, Tỳ Kheokhất thực chẳng nên quan niệm hảo vị. Với thượng diệu vị, Tỳ
Kheo ấy nên khuyên nhủ lòng mình mà suy nghĩ rằng: Tôi như Chiên Đà La, phải
thanh tịnh thân tâm mà chẳng nên tịnh ăn uống. Tại sao? Vì món ngon được ăn
xong sẽ thành vật dơ thúi, tôi chẳng nên cầu món ăn ngon. Tỳ Kheo ấy điều phục
tâm mình rồi, hoặc vào thành ấp tụ lạcthứ đệ khât thực chẳng nên quan niệm nam
tử thí cho tôi chẳng phải nữ nhơn, hay nữ nhơn thí cho tôi chẳng phải nam tử,
đồng nam thí chẳng phải đồng nữ hay đồng nữ thí chẳng phải đồng nam, nên được
đồ ăn tốt chẳng phải xấu, nên được đồ ăn ngon chẳng phải dở, nên cố ý thí cho
chẳng phải chẳng cố ý cho, nên dễ được chẳng phải khó được, nên mau được chẳng
phải chẳng mau, nên được cung kính chẳng phải chẳng kính trọng, nên được đồ ăn
mới chẳng phải cũ, nên được đồ ăn của nhà giàu chẳng phải của nhà nghèo, mọi
người đến tiếp rước tôi. Tất cả pháp bất thiện trên đây, Tỳ Kheokhất thực
chẳng nên tư duy, phải tự trang nghiêm như vậy, đây là pháp thông thường được
hành trì của Tỳ Kheokhất thực.

Lúc khất thực
dù được hay không được, Tỳ Kheo ấy chớ nên sanh lòng ưu hỉ, cũng chẳng quan
niệm đồ ăn tốt hay xấu. Tại sao? Vì có nhiều chúng sanhtham trước món ăn ngon,
do đây mà tạo ác nghiệp rồi đọa ác đạo. Nếu là người tri túc thì nên bỏ đồ ăn
tốt mà thọ món xấu, trừ lưỡi dính món ăn, trong lòng luôn tri túc, được món ăn
cực xấu cũng tri túc. Người ấy nếu mạng chung sẽ sanh cõi trời hay trong loài
người, sanh cõi trời rồi được ăn món ngon cõi trời.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực như vậy rời lìa mến luyến món ăn mà điều phục tâm mình,
dầu cả bảy ngày phải ăn đậu ăn củ cũng chẳng sanh lòng lo phiền. Tại sao? Vì
vừa đủ nuơi sống thôi. Nay tôi được ăn rồi để đủ hành đạo, vì để hành đạo mà
tôi ăn vậy.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực được phần ăn rơi vào trong bát, được món ăn đúng pháp,
được lợi dưỡng đúng pháp, nên cùng Tỳ Kheophạm hạnh ăn chung phần ăn ấy.

Tỳ Kheokhất
thực có lúc phải bịnh không có người giúp việc, không thể đi khất thực, thì nên
điều phục tâm mình như vầy: Tôi cô độc không bạn một thân xuất gia, chánh pháp là
bạn tôi, tôi phải nhớ đến chánh pháp, nay tôi có bịnh khổ như lời đức Thế Tôn
dạy: Tỳ Kheo phải nhớ pháp. Những pháp tôi đã được nghe tôi phải khéo suy gẫm.
Thế nào là khéo suy gẫm? Quán thân đúng thiệt. Quán thân đúng thiệt rồi, nếu là
người có trí huệthành tựunhứt tâm có thể được sơ thiền, được vui sơ thiền,
hoặc một ngày đến bảy ngày dùng thiền duyệt làm món ăn tâm được hoan hỉ.

Hành pháp như
vậy, nếu Tỳ Kheo bịnh ấy chẳng được thiền thì nên siên tu hành an trụ trong
thiện pháp có nhiều người hay biết, chư Thiên, Long, Quỉ, Thần đưa món ăn đến
cho, đầy là báo lìa khổ ách vậy.

Nầy Đại Ca
Diếp! Nếu Tỳ Kheokhất thực gặp trời mưa lớn hoặc gió bụi nhiều chẳng đi khất
thực được, bấy giờ dùng từ tâm làm món ăn để tự trang nghiêm, nơi pháp được tu
nên an trụ tư duy. Nếu đến hai đêm ba đêm mà chưa được ăn thì nên nghĩ rằng: Có
nhiều chúng sanh đọa vào loài ngạ quỉ, vì họ gây nghiệp ác, bị đói khổ bức
thiết đến cả trăm năm không nuốt được chút nước miếng. Nay tôi an trụ trong các
pháp môn, dầu thân tâmyếu kém, tôi vẫn chịu được đói khát siêng tu thánh đạo
chẳng nên thối chuyển.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực chẳng nên thân cận người tại gia những nam tử, nữ nhơn,
đồng nam, đồng nữ.

Nếu Tỳ Kheokhất thực bảo người tại gia lựa bỏ những vật bất tịnh, nên ngồi tại chỗ mà
thuyết pháp cho họ đến lúc món ăn đã tịnh rồi lại thọ món ăn đứng dậy đi.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực chẳng nên tự hiện dua vậy. Thế nào là tự hiện dua vạy?

Nếu Tỳ Kheo
vì người mà nói rằng: Nay tôi xin được món ăn xấu dở lại còn chẳng đủ cùng
nhiều người ăn chung, tôi ăn ít nay tôi đói khátthân thểyếu kém. Đây là tự
hiện dua vậy, mà Tỳ Kheokhất thực phải xa lìa.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực đối với tất cả sự phải sanh tâm xả bỏ. Những món ăn rơi
vào bát hoặc tốt, xấu, ngon, dở, tịnh, bất tịnh, nhiều ít, tất cả đều nên thọ
lòng không ưu hỉ, thường gìn tâm thanh tịnh quán các pháp tướng, vừa đủ nuôi
thân để hành thánh đạo mà thọ món ăn vậy.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực, hoặc lúc vào thành ấp tụ lạcthứ đệ khất thực bát
không trở về, thì nên nhớ đức Như Lai có oai đức lớn xả bỏ ngôi Chuyển Luân Vương
đi xuất gia dứt tất cả pháp ác thành tất cả pháp lành, Ngài vào xóm khất thực
còn có lúc bát không trở về, huống là tôi bạc phước chẳng trồng căn lành mà
chẳng được bát không trở về ư! Vì lẽ ấy mà chẳng nên sanh lòng lo phiền. Tại
sao? Vì chẳng trồng căn lành thì chẳng bao giờ được món ăn tốt món ăn xấu. Hoặc
giả tôi chẳng được món ăn là tự có ma hay ma sai sử hay ma che ngăn các Bà La
Môncư sĩ khiến tôi khất chẳng được. Tôi nên siêng tu rời lìa tứ ma dứt tất cả
phiền não. Nếu tôi siêng tu đạopháp nhưvậy thì chẳng phải ma Ba Tuần hay sứ
của ma mà có thể làm lưu nạn được.

Nầy Đại Ca
Diếp! Tỳ Kheokhất thực nên thọ trìthánh chủng như vậy”.

Trích từ:

KINH ĐẠI BẢO TÍCH
Việt dịch:
Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
Xuất bản:
Ban Văn Hóa Thành Hội TP. Hồ Chí Minh PL 2543 – DL 1999

XLIV
PHÁP HỘI BỬU LƯƠNG TỤ
THỨ BỐN MƯƠI BỐN
Hán Dịch: Bắc
Lương, Sa Môn Thích Đạo Củng
Việt Dịch: Việt
Nam, Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh

PHẨM TỲ KHEO KHẤT THỰC THỨ SÁU