LÁ THƯ ĐIỀU NGỰ MÙA VU LAN
HT Thích Viên Lý
Thưa bạn đọc!
Trong Tăng Chi Bộ Kinh, Đức Phật có dạy: “Người liêm chính là người biết tri ân và báo ân. Lòng tri ân này được ủng hộ bởi mọi người, từ vua chúa cho đến dân thường. Đây là phẩm chất của người liêm chính”.
Nên nói, tri ân và báo ân là nghĩa cử cao đẹp của muôn loài, là đức hạnh cần được tuyên dương, là sự liêm chính cần được phát huy và bảo tồn. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni cùng hàng thánh chúng đệ tử của Ngài chính là những tấm gương sáng về hạnh tri ân để lại cho chúng ta. Sự tri ân và báo ân ấy trước hết là lòng biết ơn và báo ơn đối với hai đấng sinh thành, người đã nuôi dưỡng và nuôi dạy ta thành người.
Từ thuở chỉ còn là đứa con đỏ cho đến lúc trưởng thành, cũng như để có được một chúng ta hôm nay là cả biển trời dưỡng dục của cha mẹ. Người có thể lặn lội sớm hôm, không màn vất vả, gian lao chỉ để mang lại cho con cuộc sống đủ đầy nhất. Nếu không có cha mẹ, thì cũng đồng nghĩa không có chúng ta hôm nay.
Tuy nhiên, cái nhìn tri ân của một hiếu tử theo Phật giáo không chỉ hạn cuộc bởi cha mẹ hiện đời mà còn rộng ra cho đến cha mẹ trong vô lượng đời kiếp. Trải qua bao phen sinh tử luân hồi, dưới bất kỳ hình hài nào, chúng ta đều phải thọ ân sinh thành, sữa mẹ cho bú nhiều hơn nước trong bốn biển.
Chính vì vậy, Vu Lan về, ngoài việc tưởng nhớ về ân sinh thành của cha mẹ hiện đời cũng là dịp để người con Phật quán niệm đến quá khứ phụ mẫu thâm ân mà cầu siêu độ. Vì song thân phụ mẫu, vì khắp pháp giới chúng sanh mà nỗ lực hành trì tu tập hầu mong cứu độ muôn loài thoát khỏi luân hồi khổ đau.
Muốn vị nhân tế độ trước hết phải tự độ mình, phải tự chuyển hóa những gốc rễ phiền não trầm kha trong mình thì mới có khả năng dẫn dắt người khác. Một khi bản thân được chuyển hoá, giúp xã hội cộng đồng cùng chuyển hoá thì ngày đó chúng ta đang giúp sức cho một thế giới tốt đẹp hơn từng ngày, là ngay trong thân phàm phu mà làm đạo Bồ Tát.
Ngoài ra, lòng tri ân nói rộng hơn còn là ơn quốc gia xã hội, ơn dìu dắt của thầy bạn, cho đến ơn muôn loài chúng sanh trong mối quan hệ tổng hoà và cao nhất là ơn của Phật.
Trong Kinh Phật dạy, cha mẹ thương con chỉ trong một đời, còn Phật thương chúng sanh lại trong vô vàn đời kiếp, vì chúng sanh mà ra vào trong sanh tử không biết bao lần để hoá độ, do đó phải nhớ ơn Phật. Người biết sống trong thế giới biết ơn là người có chỗ dựa tinh thần vững chắc, sẽ không dễ dàng bị cám dỗ ràng buộc, lay động.
Vu Lan thắng hội ở trong pháp xuất thế còn mang nét đẹp của một “đại hội Tăng đoàn”, là ngày vân tập của thập phương tăng chúng, là ngày chư Phật hoan hỷ trước thềm tự tứ. Kết thúc ba tháng an cư viên mãn giới đức, hình ảnh chư tăng vân tập trong ngày tự tứ vừa biểu thị sức mạnh tăng đoàn, vừa biểu thị ánh sáng của Tam bảo trụ trì ở thế gian làm ruộng phước cho chúng sanh gieo hạt giống lành, bước đi của đại tăng là bước đi trên con đường hiếu hạnh, tuệ giác, thanh tịnh, hoà hợp và lợi tha.
Như trên đã nói, lễ Vu Lan báo hiếu không những có ý nghĩa rất lớn trong Phật giáo mà chúng còn truyền tải những thông điệp giá trị đến với khắp nhân loại. Xã hội ngày càng tiến bộ thì con người ngày lại càng thờ ơ và lãnh cảm. Từ thờ ơ với chính người thân trong gia đình cho đến thờ ơ với cộng động xã hội và cuối cùng là thờ ơ chính môi trường sống. Hàng loạt các vấn nạn xã hội đã và đang diễn ra song vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại như đang nhắc nhở con người về thái độ sống của mình đối với thế giới bên ngoài.
Nếu biết nuôi dưỡng lòng tri ân thì con người sẽ biết trân quý mọi khoảnh khắc sống thực tại, biết tri ân thiên nhiên thì sẽ cùng nhau bảo giữ bầu không khí trong lành, biết tri ân quốc gia xã hội thì sẽ vì quốc gia xã hội mà làm cho ngày một phát triển tiến bộ và, biết tri ân – tế độ muôn loài chúng sanh thì sẽ vì sự hạnh phúc, an lạc của chúng sanh mà không nỡ sát hại sanh linh, chung tay thiết lập một thế giới hoà bình, không còn xung đột.
Do đó, mùa Vu lan trong Phật giáo mang một ý nghĩa rất lớn đối với toàn thể nhân loại, là bức thông điệp chưa bao giờ cũ nhắc nhở con người về truyền thống hiếu hạnh, ân nghĩa tốt đẹp, là hồi chuông đánh thức lòng trắc ẩn trong mỗi người về hạnh bi mẫn lợi tha.
Cổ nhân có câu: “Bách thiện hiếu vi tiên”, tức trăm vạn điều thiện hiếu đứng đầu, hay: “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”. Nhân mùa Vu Lan, kính chúc cho quý vị hiếu tâm thành tựu, đạo tâm kiên vững. Cầu nguyện Tam bảo lực gia trì cho cha mẹ hiện đời của chúng con được mạnh khoẻ, bình an; cửu huyền thất tổ, quá khứ đa sanh phụ mẫu sớm lìa đường khổ mà sanh về Tịnh cảnh. Nguyện cho chúng con dù ở trên cương vị nào mỗi mỗi đều chu toàn lợi sự, đem công đức này hồi hướng báo tứ trọng ân, cứu giúp ba đường khổ.
Mùa Vu Lan PL 2567- DL 2023